انواع شانه یخ زده
بیماری شانه یخ زده دارای دو نوع اولیه و ثانویه است که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
شانه یخ زده اولیه
علت ایجاد این نوع از بیماری مشخص نیست و در افرادی اتفاق می افتد که بیماری زمینه ای نداشته و دچار ضربه و آسیب نشده اند.
شانه یخ زده ثانویه
دیابت و بیماری های دیگر زمینه ای مانند بیماری های قلبی، سکته یا آسیب ها می تواند موجب ایجاد این نوع از بیماری شانه یخ زده شود.
دلایل شایع ابتلا به شانه یخ زده
بیماری شانه یخ زده بیماری ای دردناک بوده که علت های مختلفی باعث بروز آن می شود.
البته این بیماری ممکن است ناگهانی و بدون علت خاصی ایجاد شده و یا به دلیل خاصی به وجود بیاید.
عوامل زیر احتمال ابتلا به شانه یخ زده را بالا می برد.
بی تحرکی
بی تحرکی طولانی مدت شانه علت اصلی ابتلا به شانه یخ زده است.
معمولا بعد از آسیب، جراحی و یا شکستگی که فرد از حرکت شانه خودداری می کند این وضعیت رخ می دهد.
بی تحرکی منجر به سفت شدن بافت اطراف شانه شده و موجب چسبندگی کپسول مفصلی می شود.
بیماری های مزمن مانند دیابت
می توان گفت داشتن بیماری های مزمن مانند دیابت فرد را بیشتر در معرض خطر شانه یخ زده قرار می دهد.
بیماری دیابت موجب تغییر در بافت و گردش خون شده و روی سلامت مفصل تاثیر بدی می گذارد و موجب التهاب مزمن و چسبندگی در مفصل شانه می شود.
طبق گفته پزشکان فردی که به دیابت مبتلا است 5 برابر بیشتر در معرض ابتلا به شانه یخ زده قرار می گیرد.
بیماری قلبی
مشکل در گردش خون، کاهش اکسیژن رسانی خصوصا در شانه در نتیجه ی بیماری قلبی عروقی موجب ابتلا به شانه یخ زده می شود.
بیماری خودایمنی
بیماری خودایمنی همانند آرتریت و لوپوس با حمله کردن به بافت های سالم موجب ابتلا به شانه یخ زده می شود.
در این وضعیت بدن اشتباهی به بافت های مفصلی حمله کرده که موجب ایجاد التهاب، سفتی و چسبندگی مفصل شانه می شود.
بیماری های خودایمنی با به وجود آوردن التهاب مزمن و کم شدن توانایی حرکت شانه موجب ابتلا به شانه یخ زده می شوند.
جراحی شانه یا قفسه سینه
بعد از این عمل جراحی ها بیمار به علت درد و محدودیت حرکت ممکن است از حرکت دادن شانه دوری کند که این بی تحرکی موجب چسبندگی و سفت شدن کپسول مفصل شانه می شود.
خصوصا اگر نقاهت طولانی باشد.
سن و جنسیت
بیماری شانه یخ زده در زنان بالای 40 سال در مقایسه با مردان میانسال اتفاق می افتد.
تغییرات هورمونی یا تغییرات افزایش سن موجب چسبندگی و سفت شدن بافت های اطراف شانه می شود که یکی از عوامل ابتلا به شانه یخ زده است.
ابتلا به بیماری تیروئید
ابتلا به کم کاری یا پرکاری تیروئید فرد را بیشتر در معرض ابتلا به شانه یخ زده قرار می دهد.
در این حالت فرد دچار تغییرات متابولیسم و بافت بدن می شود که در نتیجه باعث التهاب و چسبندگی مفصل شانه می شود.
آسیب شانه
آسیب هایی مانند دررفتگی، پارگی تاندون و التهاب شدید در شسانه می تواند موجب ایجاد شانه یخ زده شود.
در نتیجه این آسیب ها مفصل شانه ممکن است کاملا حرکت نکند و چسبندگی و سفتی در بافت اطراف ایجاد شود.
البته در صورت تشخیص به موقع این بیماری قابل درمان خواهد بود.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به شانه یخ زده هستند؟
بیماری های مزمن و جدی خطر ابتلا به بیماری شانه یخ زدهرا افزایش می دهد که در ادامه آنهارا عنوان می کنیم.
- دیابت
- کم کاری تیروئید
- ابتلا به بیماری پارکینسون
- داشتن بیماری قلبی
- داشتن بیماری های خود ایمنی
- حمله مغزی
علائم شانه یخ زده
علائم بیماری شانه یخ زده در 3 مرحله بروز پیدا کرده و کم کم تشدید می شوند.
هر مرحله از علائم این بیماری ویژگی های خاص خود را داشته که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم.
شروع انجماد
مرحله ای انجماد 6 هفته تا 9 ماه طول کشیده و شروع آن با درد تدریجی و محدودیت حرکتی است.
درد ایجاد شده در این مرحله با حرکت شانه افزایش پیدا می کند.
این درد در ابتدا خفیف بوده و با گذشت زمان شدت پیدا کرده و هنگام خواب و استراحت نیز احساس می شود.
درد شانه موجب اختلال در خواب شبانه می شود چراکخ فرد قادر به خوابیدن روی شانه آسیب دیده نمی باشد.
کم کم با گذشت زمان فرد دچار کاهش دامنه حرکتی می شود.
باید گفت در این وضعیت هنوز خشکی و سفتی شدید مفصل بروز پیدا نکرده است.
در این مزحله فرد قادر به انجام دادن فعالیت روزمره است که موجب درد و ناراحتی و کاهش دامنه حرکتی می شود.
انجماد
مرحله ی انجماد 4 تا 12 ماه طول می کشد.
در این مرحله درد فرد به صورت چشمگیری کاهش پیدا کرده و سفتی و خشکی مفصل افزایش پیدا می کند.
مفصل شانه در حالت یخ زده بوده و حرکت آن دشوار خواهد بود.
در این حالت فرد حتی قادر به انجام فعالیت های روزمره مانند لباس پوشیدن، شانه زدن موها و یا بلند کردن اجسام نخواهد بود.
در این مرحله درد کمتر خواهد بود اما دامنه حرکتی به شدت کاهش پیدا خواهد کرد.
ذوب شدن
مرحله ذوب شدن 6 ماه تا 2 سال طول می کشد.
در این مرحله حرکن شانه کم کم بهبود یافته و خشکی مفصل کمتر می شود.
محدودیت حرکتی کم کم بهتر شده و فرد توانایی انجام کارهای روزمره را خواهد داشت.
درمان شدن کامل زمان بر بوده و نیازمند فیزیوتراپی است.
تشخیص شانه یخ زده
پزشکان از روش های مختلفی برای تشخیص شانه یخ زده استفاده می کنند که شامل موارد زیر است.
معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی
مهم ترین روش تشخیص شانه یخ زده معاینه فیزیکی است.
پزشک ابتدا با حرکت دادن شانه دامنه حرکتی شانه را بررسی می کند.
دانستن سابقه پزشکی بیمار شامل بیماری های مزمن مانند دیابت و مشکلات تیروئیدی امری مهم در تشخیص این بیماری است.
همچنین پزشک درمورد جراحی های انجام شده و محدودیت حرکتی فرد از او سوال می پرسد.
تصویربرداری رادیولوژی
برای اطمینال از مبتلا بودن بیبمار به شانه یخ زده وبررسی احتمال سایر بیماری عا پزشک تصویر برداری رادیولوژی را انجام می دهد.
در این تصویر مشخص م =ی شود که آیا استخوان ها شکسشه شدنه اند و نیاز به محبت دارند.
تصویربرداری رادیولوژی به طور قطعی شانه ی یخ زده را تشخیص نمی دهد امات به رد علائم مشابه کمک می کند.
ام آر آی
ام آر آی تصویر دقیقی از بافت نرم اطراف مفصل و تغییرات کپسول مفصل را نشان می دهد.
ام آر آی زمانی که پزشک بخواهد التهاب و ضخیم شدن کپسول مفصل و دیگر مشکلات بافت های نرم را تشخیص بدهد مفید است.
زمانی که رادیولوژی کافی نبوده پزشک ام آر آی را تجویز می کند.
سونوگرافی
انجام سونوگرافی نیز به تشخیصض شانه یخ زده کمک می کند.
در این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از بافت های نرم استفاده می شود.
تشخیص التهاب و آسیب های تاندون و عضلات اطراف شانه نیز با سونوگرافی امکام پذیر است.
آزمایش خون
آزمایش خون برای تشخیص بیماری های زمینه ای مانند دیابت و یا تیروئید مفید است.
عوارض شانه یخ زده
بیماری شانه یخ زده می تواند تاثیر زیادی بر روی کیفیت زندگی فرد داشته باشد که در ادامه به عنوان آنها می پردازیم.
- بی خوابی
- تحلیل رفتن قدرت عضلات شانه
- ایجاد مشکل در انجام فعالیت های روزانه
- درد مزمن
- محدودیت حرکتی
درمان شانه یخ زده
برای کم شدن درد و بالا بردن دامنه حرکتی درمان شانه یخ زده انجام می شود.
روش های مختلفی برای درمان شانه یخ زده وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم.
مسکن و داروی التهابی
اولین مرحله درمان شانه یخ زده استفاده از داروهای مسکن و ضدالتهابی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می باشد.
در مراحل اولیه بیماری این دارو ها مفید بوده و به کاهش درد و التهاب کمک می کنند.
فیزیوتراپی
انجام فیزیوتراپی و حرکات کششی تقویتی از موثرترین راه های درمان شانه یخ زده است.
در فیزیوتراپی با تمرینات کششی و تقویتی موجب بهبود دامنه حرکتی می شود.
این حرکات شامل حرکات ملایم برای بازکردن کپسول مفصلی و بهتر شدن انعطاف پذیری عضلات و تاندون های اطراف شانه است.
فیزیوتراپی در طولانی مدت موثر بوده و از جراحی جلوگیری می کند.
تزریق کورتیکواستروئید
زمانی که درد شدید و التهاب از حرکت شانه جلو مانع از حرکت شانه می شود پزشک تزریق کورتیکواستروئید را تجویز کند.
این تزریق مستقیم به داخل مفصل شانه انجام می شود و به کم شدن درد و التهاب کمک می کند.
این تزریق به صورت موقت علائم بیماری را کاش داده و به بیمار امکان انجام تمرینات فیزیوتراپی را می دهد.
مانیپولاسیون شانه
زمانی که دیگر درمان ها پاسخگو نباشند ممکن است پزشک مانیپولاسیون شانه را پیشنهاد بدهد.
این روش با بی هوشی عمومی انجام شده و پزشک با حرکت دادن شانمه بیمار موجب باز شدن کپسول مفصلی می شود و دامنه حرکتی افزایش پیدا می کند.
جراحی
هننگامی که فرد نوع ثانویه این بیماری را داشته باشد برای درمان نیازمند جراحی است.
در این حالت پزشک آسیب های شانه را به صورت کامل درمان می کند.
روش جراحی به دو روش آرتروسکوپی شانه و دست کاری شانه با بی هوشی(manipulation) انجام می شود.
در روش آرتروسکوپی برشی کوچک روی شانه ایجاد شده و پزشک دوربینی به داخل مفصل می فرستد تا با دیدن وضعیت شانه چسبندگی آزاد شود.
تحریک الکتریکی
این درمان با دستگاهی به اسم TENS انجام می شود که در آن پزشک با گذاشتن پد های کوچکی روی بدن و رساندن جریان الکتریکی به عصب درمان را انجام می دهد.
جریان الکتریکی محرک های عصبی را مسدود کرده و درد را کم می کند.
لیزر
درمان شانه یخ زده با لیزر روشی جدید است که بعد از اتمام مرحله اول فیزیوتراپی همراه با ورزش برای بیمار تجویز می شود.
در این روش با نور غیرحرارتی اشعه هایی با طول موج مشخص به مفصل شانه تابیده می شود.
بعد از جذب شدن این اشعه ها جریان خون افزایش یافته و درد کم می شود.
اوزون تراپی
در این روش با استفاده از گاز اوزون درد و التهاب کاهش پیدا می کند.
درمان های تکمیلی
بعضی از افراد در طب سوزنی و یا ماساژ درمانی برای بهبود درد استفاده می کنند.
این روش ها به تنهایی شانه یخ زده را درمان نمی کنند اما روش مکمل خوبی برای کم شدن درد و راحتی بیمار هستند.
ورزش
تمرین های ورزشی زیر در بهبود شانه یخ زده موثر اند.
- حرکات کششی
- خم کردن شانه در حالت خوابیده
- کشیدن بازو به سمت مخالف بدن
پیشگیری از ابتلا به شانه یخ زده
روش های پیشگیری از شانهیخ زده را در ادامه عنوان می کنیم.
- حرکت دادن منظم شانه
- مدیریت کردن بیماری های زمینه ای
- حرکت دادن شانه بعد از جراحی یا آسیب دیدگی
- فیزیوتراپی و تمرین های تقویتی
- جلوگیری از عدم تحرک
- پیگیری های منظم پزشکی
- اصلاح وضعیت بدن
آیا امکان عود بیماری بعد از درمان وجود داره؟
عود این بیماری حالتی نادر است و اگر اتفاق بیفتد شانه فرد را درگیر می کند.
لذا احتمال اینکه فرد چند بار به این بیماری دچار شود کم است.