یبوست

زمانی که حرکات روده کند شده و آب داخل روده بزرگ جذب گردد، مدفوع سفت شده و یبوست اتفاق می افتد.

اکثر مردم در مدت زمان زندگی خود چند باری با یبوست مواجه شده اند.

این روز ها به دلیل تحرک کم افراد و مدرنیزه شدن زندگی و استفاده بیشتر از غذاهای فست فودی این عارضه بیشتر در افراد اتفاق می افتد‌.

باید هر فرد از الگوی دفع خود آگاه باشد و بداند که چه زمان هایی باید اجابت مزاج کند، زیرا این الگو در هر فرد متفاوت است و با توجه به آن، چنان چه به یبوست مبتلا است در جهت درمان اقدامات لازم را انجام دهد.

البته باید این را هم ذکر کنیم که اگر مدت زمانی ۳ روزه و یا بیشتر اجابت مزاج صورت نگیرد مدفوع سفت شده و به سختی در روده ها حرکت می کند و یبوست رخ می دهد.

یبوست مزمن

بعضی از افراد به یبوست های مزمن مبتلا میشوند به گونه ای که انجام کار های روزانه برای آنها مختل میشود.

در صورت وجود یبوست مزمن فرد مبتلا برای اجابت مزاج زیاد به خود فشار می آورد.

درمان کردن این نوع یبوست تا حد زیادی به علت بروز آن بستگی دارد.

اما گاهی مواقع نمی توان علت آن را پیدا کرد و در صورت وجود ناراحتی شدید و احساس درد باید برای بررسی بیشتر به پزشک گوارش مراجعه کرد تا این عارضه درمان گردد.

دلایل ابتلا به یبوست

ابتلا به یبوست دارای دلایل مختلفی به شرح زیر است:

• به وجود آوردن تغییراتی در میزان فعالیت بدنی
• ایجاد تغییراتی در برنامه غذایی
• استفاده نکردن از میزان آب کافی
• مصرف نکردن مواد غذایی دارای فیبر
• مقاومت نشان دادن در مقابل احساس دفع مدفوع
• استفاده زیاد از لبنیات
• نداشتن فعالیت بدنی لازم
• وجود مشکلاتی در عصب‌ها و ماهیچه‌های مربوط به گوارش
• استفاده زیاد از حد از مسهل ها
• وجود اختلالاتی در اشتهای فرد
• داشتن استرس
• داشتن سندروم روده تحریک پذیر
• مصرف کردن بعضی از داروها از جمله قرص‌های آهن داروهای مربوط به افسردگی و استفاده از مواد مخدر
• ابتلا به سرطان کولون
• استفاده از داروهای ضد اسید که دارای کلسیم و آلومینیوم هستند.
• ابتلا به بیماری‌های عصبی چون پارکینسون و ام اس
• باردار شدن
• ابتلا به کم کاری تیروئید
• وجود تنگی در روده بزرگ
• داشتن پولیپ روده
• داشتن آسیب نخاعی

علائم ابتلا به یبوست

از علائمی که یبوست با خود به همراه دارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داشتن حرکت هایی کم در روده ها
• داشتن تلاش برای دفع کردن مدفوع و وجود مشکل در حرکت روده ها
• داشتن مدفوعی با قطعات کوچک و سفت
• داشتن نفخ در ناحیه شکم
• نداشتن حس راحتی بعد از مدفوع و داشتن احساس تخلیه نشدن به صورت کامل
• داشتن سردرد
• داشتن تعداد دفعات مدفوع کمتر از همیشه
• نیاز به زور زدن و فشار برای دفع مدفوع

دیدن چه علائمی نشانه وجود یبوست خطرناک است؟

چنان چه علائم زیر را دارید نشانه خطرناک بودن یبوست بوده و باید سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• نداشتن اجابت مزاج برای بیشتر از دو هفته
• وجود داشتن خون همراه با مدفوع خود
• احساس درد در هنگام دفع مدفوع
• کم شدن وزن بدن به صورت ناگهانی بدون داشتن رژیم غذایی
• کم شدن قطر مدفوع
• تغییر در قوام مدفوع

یبوست در بارداری

در زمان بارداری با بالا رفتن میزان هورمون  پروژسترون، ماهیچه های روده شل می‌شوند و مواد غذایی زائد به آرامی در دستگاه گوارش مادر باردار حرکت می کند.

استفاده از قرص آهن در این دوران موجب کمتر شدن این عارضه می‌شود و بهتر است مادر باردار در طی روز مقدار زیادی آب بنوشد.

رفع و درمان یبوست

برای درمان یبوست ابتلا باید از راهکار های خانگی استفاده کرد و چنانچه بهبود نیافت به سراغ دیگر روش های درمانی رفت.

در مواقعی که یبوست شدید است باید حتما برای درمان آن اقدامات لازم را انجام داد.

یبوست در صورتی که علائم اولیه را جدی نگیرید شدید می‌شود و مشکلاتی را برای شما ایجاد می کند و تنها با راهکار های خانگی  قابل درمان نخواهد بود و در کنار آن باید از متخصص گوارش نیز کمک گرفت.

از جمله راهکار های خانگی برای رفع یبوست می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• باید تا حد امکان مواد غذایی دارای فیبر را استفاده کرد.
• برای مقعد خود از لوبریکانت استفاده کنید.
• مقدار زیادی آب بنوشید.
• می‌توانید از ملین‌های بدون نسخه استفاده کنید.

داروهای رفع یبوست

برای درمان کردن یبوست داروهای مختلفی وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار پزشک آنها را تجویز می‌ کند.

در صورتی که با به کارگیری درمان‌ های خانگی این عارضه برطرف نشد پزشک از طریق استفاده از دارو سعی در برطرف کردن یبوست دارد.

از جمله داروهای مورد استفاده برای یبوست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

استفاده کردن از قرص

یک سری از داروها وجود دارند که بدون استفاده از نسخه می ‌توان آنها را تهیه کرد و مورد استفاده قرار داد.

از جمله داروی کورکتول و دی سیکلومین. اما چنانچه با استفاده از این داروها مشکل یبوست برطرف نشد پزشک با توجه به علت‌ های موجود از داروی متیل نالترکسون، داروی پلکاناتید و قرص سی لاکس استفاده می کند.

قرص و شیاف بیزاکودیل نیز نوعی داروی ملین است که در درمان و رفع یبوست موثر می باشد.

این دارو بر روی حرکات روده اثر گذاشته و آن را بیشتر کرده و دفع را راحت تر می کند. از این رو در زمان یبوست شدید می توانید با استفاده از قرص و شیاف بیزاکودیل شرایط خود را بهبود بخشید.

استفاده از ملین های قوی

ملین و مسهل ها انواع مختلفی دارند که بدون نسخه نیز در داروخانه ارائه می شوند. هر کدام از آنها به شیوه ای متفاوت موجب رفع یبوست می‌شود.

از جمله ملین های موجود می توان موارد زیر را نام برد:

• مکمل های فیبردار که موجب دفع راحت مدفوع می‌شوند و دارای کلسیم پلی کربوفیل و همچنین متیل سلولز هستند.
• محرک ها که موجب ایجاد انقباض در روده می‌شوند.
• اسموتیک‌ ها که موجب افزایش ترشح مایع در روده می‌شوند.
• روان کننده ها که چون روغن های معدنی دفع مدفوع را راحت تر می کنند.
• استفاده از قطره دایمتیکون

این قطره جهت رفع نفخ شکم استفاده می‌شود و از عوامل ایجاد نفخ می توان به یبوست اشاره کرد.

این قطره بیشتر بر روی کاهش علائم ناشی  از یبوست تاثیر دارد و موجب درمان آن نمی‌شود.

استفاده از شربت آلومینیوم ام جی و شربت انجیر و شربت منیزیم هیدروکساید

این شربت جهت درمان رفلاکس معده بوده اما دارای عوارضی چون اسهال است که بر روی بعضی افراد خود را نشان می دهد.

شرکت آلومینیوم ام جی، شربت های انجیر و منیزیم هیدروکساید برای درمان یبوست کودکان موثر هستند.

استفاده از آمپول

از آمپول های تجویزی جهت رفع یبوست در بزرگسالان می ‌توان به متیلنالترکسون اشاره کرد. برای افرادی که به یبوست مزمن مبتلا هستند و دارای درد در ناحیه شکم هستند این آمپول تجویز می‌ گردد‌.

استفاده کردن از دمنوش

استفاده کردن از مایعات چون آب و چای به صورت منظم باعث رفع یبوست می‌شود. دمنوش ‌های زنجبیل، نعنا و بابونه برای رفع یبوست بسیار مناسب بوده و به دفع راحت مدفوع کمک می کنند.

پیشگیری کردن از یبوست

اینکه پیشگیری بهتر از درمان است حقیقتی است که باید آن را در نظر گرفته و سبک زندگی خود را تغییر دهید. برای پیشگیری کردن از یبوست باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهید:

• باید حتما ورزش کنید و پیاده روی را به صورت مرتب انجام دهید‌. (این دو باید در برنامه روزانه شما گنجانده شود)
• باید در روز حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید و از مایعات زیاد استفاده کنید. تقریبا ۲ ساعتی ۱ لیوان آب نوشیده شود.
• تا حد امکان چای و قهوه را کم مصرف کنید زیرا میل به نوشیدن آب را کم می کند.
• باید هر سه وعده غذایی را مصرف کنید و هیچ کدام را حذف نکنید. به جای حذف بهتر است حجم غذا را کم کرده ولی به دفعات استفاده کنید.
• باید از مواد غذایی فیبردار بیشتر استفاده کنید. فیبر ها به صورت محلول و نامحلول وجود دارند، فیبر های محلول در سیب، موز، لوبیا و … و فیبر های نامحلول در حبوبات، گندم و سبزیجات وجود دارد.
• استفاده زیاد از سبزیجات خام و میوه ها
• ‌کم کردن میزان استرس
• داشتن خواب به صورت منظم و کافی
• استفاده کردن از نان ها و برنج های سبوس دار