در رفتگی آرنج
در رفتگی آرنج زمانی رخ می دهد که سطح های مفصل آرنج از یکدیگر جدا شوند.
این در رفتگی ممکن است به صورت جزئی و یا به صورت کامل رخ دهد.
در هنگام در رفتگی کامل سطوح موجود در مفصل آرنج به صورت کامل از هم جدا شده است ولی در دررفتگی جزئی سطوح مفصل آرنج به مقدار خیلی کمی از هم جدا گردیده است و در اصلاح به آن نیمه در رفتگی می گویند.
مفصل آرنج تشکیل شده از سه استخوان است، استخوان هومروس در قسمت بازو و زند زبرین و زند زیرین که در ساعد قرار دارند و بخش پایینی آرنج را تشکیل می دهند.
این استخوان ها هر کدام شکل خاص خود را داشته و به وسیله رباط ها در موقعیت مناسب خود قرار گرفته اند. مفصل آرنج به صورت لولایی و گوی و کاسه ای است. زمانی که آرنج منقبض میشود می تواند دو حرکت زیر را انجام دهد:
- خم و راست شود که از طریق مفصل لولایی انجام میشود. به خم شدن فلِکسیون و به راست شدن اِکستانسیون گفته میشود.
- حرکت چرخشی که توسط مفصل گوی و کاسه ای انجام میشود و می توان از طریق آن دست را به بالا و پایین چرخاند که به آن پرونیشن و سوپنیشن گفته میشود.
در صورت در رفتگی در آرنج این حرکت ها با مشکل مواجه میشوند و فرد نمی تواند به راحتی آن را انجام دهد.
دلیل نیمه در رفتگی آرنج چیست؟
زمانی که فرد با دست خود بر روی زمین می افتد در مفصل ها جابجایی رخ می دهد، زیرا نیروی شدید و چرخشی بر مفصل آرنج وارد میشود و موجب جابجایی آن می گردد.
حوادث رانندگی هم جزو آن دسته حوادث هستند که موجب در رفتگی آرنج می گردد زیرا در بروز حادثه سرنشین های خودرو با دست بر جلوی ماشین برخورد داشته و نیروی وارد شده به آرنج موجب جابجایی مفصل آن می گردد.
مفصل آرنج با وجود استخوان های موجود، رباط ها و همچنین عضلات موجود، دارای ثبات هستند که با وارد شدن آسیب به آنها در رفتگی در مفصل رخ می دهد.
گاهی اوقات نیز افراد به صورت ارثی به قوس زائده اولکرانون مبتلا هستند که باعث در رفتگی در آرنج میشود و امکان وارد شدن ضربه به مفصل را بالا می برد.
علائم در رفتگی جزئی آرنج و تشخیص آن
وجود در رفتگی جزئی و یا نیمه در رفتگی در آرنج به راحتی قابل تشخیص نیست و معمولا در زمان حادثه رخ می دهد.
در نیمه در رفتگی استخوان ها مقدار کمی جابجایی گردیده و با تغییر مکان آنها ممکن است آرنج دارای ظاهری طبیعی بوده و به خوبی حرکت کند اما درد ناچیزی در آن وجود داشته باشد.
در این شرایط امکان کبودی در جلو و پشت آرنج وجود دارد و رباط ها کشیده و آسیب دیده اند. با درمان نشدن رباط این نیمه در رفتگی در آینده دوباره بروز پیدا می کند.
برای تشخیص این عارضه پزشک بازوی فرد را معاینه کرده و وجود حساسیت، متورم بودن و داشتن تغییر شکل را بررسی می کند. پوست و وجود گردش خون در بازو ارزیابی شده و جریان های عصب موجود در مچ دست مورد معاینه قرار می گیرد.
چنان چه در زمان آسیب دیدن و جابجا شدن مفصل، عروق نیز دچار آسیب دیدگی شده باشند در هنگام لمس کردن دست، دست سرد و رنگ پوست آن به صورت سفید و یا بنفش است زیرا خون گرم به آنها نمی رسد.
عصب های دست نیز در هنگام معاینه بررسی میشوند تا وجود بی حسی در دست مشخص گردد.
بعد پزشک با توجه به معاینات انجام شده از تصویر برداری از طریق اشعه ایکس استفاده می کند اگر با اشعه ایکس جزئیات مشخص نشد سی تی اسکن و ام آر آی را به کار می گیرد. تصویر برداری ها را پزشک بعد از جا انداختن آرنج در رفته انجام می دهد.
عوارض در رفتگی جزئی در آرنج
از عوارض ناشی از در رفتگی جزئی در آرنج می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موجب وارد شدن آسیب به عصبهای محیطی میشود.
- باعث آسیب دیدن شریان های بازویی می گردد.
- باعث کم شدن محدوده دامنه حرکتی در فرد میشود.
- امکان استخوان سازی نابجا وجود دارد.
درمان در رفتگی جزئی آرنج
در صورتی که در رفتگی جزئی باشد و استخوان ها دچار آسیب نشده باشند پزشک مراقبت های اولیه را انجام داده آرنج را تحت کشش قرار می دهد تا بیمار سریع تر میزان دردش کم شده و آرامش خود را پیدا کند.
انجام درمان دستی که توسط پزشک انجام میشود برای بیمار با رضایت همراه بوده زیرا درد وی زودتر آرام شده و مفصل خیلی سریع جابجا می گردد.
این روش درمانی را بعد از انجام دادن بررسی های دقیق به کار می برند و با استفاده از آن موجب قرار دادن صحیح سر استخوان زند زبرین در میان رباط های حلقوی میشوند.
برای تکنیک درمانی دستی از دو روش استفاده می کنند:
سوپنیشن
در این تکنیک آرنج که دچار آسیب دیدگی شده است را با دست و بی حرکت نگه داشته و بعد سر استخوان زند زبرین را به محل خود برمی گردانند که این عمل را اصولا با انگشت شصت انجام می دهند.
بعد با یک دست دیگر و وارد کردن فشار بر ساعد آن را به داخل بدن برده و آرنج را تا کنید. صدایی کوچک از جابجایی ناگهانی سر استخوان زند زبرین حس شده و مفصل جا می افتد.
پرونیشن
در این تکنیک با یک دست سر استخوان زند زبرین را فشار داده یعنی انگشت شصت را سر استخوان قرار داده و فشار دهید، بعد با دست دیگر مچ دستی که دچار آسیب دیدگی شده است را گرفته و آرنج را به داخل بدن بچرخانید آن را تا کنید، حال جا افتادن آرنج را حس می کنید.
بعد از انجام این تکنیک ها اگر میزان درد کمتر شد و حرکات آرنج به حالات قبلی خود بازگشت دیگر به مراقبت خاصی نیاز نمی باشد.
ولی چنان چه جا افتادگی به خوبی انجام نشد به مراقبت های بعدی احتیاج است و باید ۲۴ الی ۴۸ ساعت بعد توسط پزشک بازگشت مفصل به حالت اصلی خود تایید گردد.
گاهی اوقات از طریق اسلینگ و یا آرنج بند برای حمایت از بازو استفاده میشود و چنان چه با گذشت چند روز درد بهبود نیافت این درمان دستی باید دوباره تکرار گردد.
فیزیوتراپی دیگر راهکار درمان در رفتگی آرنج است که موجب افزایش دامنه حرکتی شده و تمرینات مخصوص خودرا دارد.
بی حرکت بودن آرنج برای بیشتر از ۳ هفته روی دامنه حرکتی آن تاثیر گذاشته و نیاز به فیزیوتراپی پیدا می کند. در فیزیوتراپی از تکنیک های زیر برای درمان استفاده میشود:
- استفاده از ماساژ دادن بافت نرم
- انجام دادن طب سوزنی
- استفاده از الکتروتراپی
- استفاده از اولتراسوند
- انجام تحریک الکتریکی
- استفاده از سرما و گرما درمانی
- استفاده از مهاربند